Triệu chứng thép VN khoác áo "Made in China”

Việc mới đây Bộ Thương mại Hoa Kỳ (United States Department of Commerce) đánh thuế nặng nề với thép VN bị nghi ngờ là “xuất khẩu giúp TQ”, hoặc có thể đồng chí tham lam láng giềng “4 tốt 16 vàng” bóp cổ ngành thép VN bằng việc dán nhãn mác thép của VN để bán hàng sang Mỹ hay Âu châu để hưởng thuế thấp hoặc tránh thuế mà họ áp đặt cho thép TQ, với cáo buộc  có đến 90% sản phẩm thép từ Việt Nam nhập sang Mỹ có xuất xứ từ Trung Quốc. Vấn đề này tôi không phân tích, vì cách tốt nhất bạn đọc truy cập trên trang chủ của United States Department of Commerce, vì nó là văn bản chữ viết không thể thay đổi được thông báo rộng rãi, và báo chí của TQ, VN họ cũng ghi lại và đăng lại.

Về chuyên môn, tôi sẽ ngần ngại cảnh báo không chỉ thép VN mà sau này còn có thể nhiều mặt hàng xuất khẩu khác của VN sẽ bị vạ lây nếu cố tình kinh doanh bất lương là xuất khẩu giúp TQ bằng hình thức dán mác láu cá này. Bởi vì nếu như năm 2016 thế giới sản xuất ra gần 1,7 tỷ tấn thép thì TQ sản xuất ra chiếm tới 800,4 triệu tấn thép (tức là chiếm gần 50% tổng sản lượng thép của thế giới) thì VN gần TQ mà xuất khẩu và tiêu thụ thép lớn như vậy thì người ta không nghi ngờ mới là chuyện lạ khó tin.

Trước hết ta cần phân biệt cụm từ "Made in China, VN, USA,…”, Đó là ta còn có các cụm từ phân biệt rạch ròi trong tiếng Anh,Mỹ, đó là các cụm từ: “Product of USA, VN, China,…”. Tức là “Sản phẩm của Hoa Kỳ, VN, TQ,…”, rồi các cụm từ khác dễ nhầm lẫn và hiểu nhầm như: “"Thiết kế của Mỹ, VN,… kết hợp với "sản xuất tại Trung Quốc" (American, VN,… design paired with manufactured in China), rồi kinh nghiệm khác mập mờ với hãng xe hơi của Phạm Nhật Vượng có thể ghi mập mờ mà sẽ bị chết oan là họ sẽ ghi Sản xuất tại Mississippi (Manufactured in Hải Phòng), “Made in VN”,…hay hiệu xe Vinfast ấy họ sẽ phải phân biệt "Sản xuất bởi Vingroup" (Produced by Vingroup),… nếu không phân biệt được mà xuất khẩu ra nước ngoài thì bị phạt oan có khi bắt phải thu hồi sản phẩm về nhà.

Ôi thôi đối với hồ sơ về sắt thép của VN có lẽ nó đã bị theo dõi từ lâu rồi, vì các nước Mỹ, Âu châu, Úc, Thổ Nhĩ Kỳ,… họ bận rộn nhiều thứ kể từ cuối năm 2014 nên họ không chú ý VN thôi.

Các nước kia họ chỉ chú ý VN kể từ sau hiệu ứng dự án sản xuất thép vĩ cuồng Formosa Hà Tĩnh gây ra thảm họa hôi sinh ở VN tồi tệ nhất cả 1 thế kỷ của quốc gia này. Vì thành tích của Formosa thì hầu cả thế giới đều biết đến tên tuổi được liệt kê vào sổ sách theo dõi là những công ty dẫn đầu danh sách đen phá hoại môi trường nguy hiểm nhất hành tinh. Formosa này bị nhiều nước xua đuổi và tống cổ trục xuất ra khỏi lãnh thổ kể cả ở Đài Loan cũng bị tống cổ đi và không hiểu làm sao nó lại chọn được một địa điểm đầu tư lý tưởng nhất ở ở VN mà còn nắm được yết hầu một cảng biển vận chuyển nữa thì quả là chuyện lạ khó tin nổi. Vì trước ấy vào năm 2009, tổ chức bảo vệ môi trường của Đức Quỹ Ethecon đã trao giải "Hành tinh đen" cho Tập đoàn nhựa Formosa, Đài Loan, nó được bêu tên công khai trên toàn thế giới và khi ấy không hiểu làm sao mà ở VN lãnh đạo quốc gia này vẫn liều lĩnh rước Formosa vào nhà, thậm chí nó còn đe dọa tới ngành công nghiệp thép còn non trẻ VN, mà khi ấy VN còn có mấy chục cơ sở nhà máy thép đang gặp khó khăn vậy mà có những kẻ mờ mất ngu ngốc tham lam kém hiểu biết đến tột cùng cũng ký giấy cấp giấy phép cho Formosa hoạt động để sau này họ có thể sản xuất ra 22,5 triệu tấn gang, sắt thép/năm, tức là sản xuất lớn hơn cả tập đoàn thép lớn nhất của Mỹ là Nucor Corporation (NYSE: NUE). Vì ngay cả trong năm 2016 vừa qua thì công ty này chỉ sản xuất ra gần 22 triệu tấn thép thôi, dù rằng tổ hợp sản xuất thép Nucor này có nhiều thị trường ở Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Âu châu, và chế tạo ra đủ loại thép cho tất cả các ngành công nghiệp cơ khí, điện tử, máy móc hạng nặng, xe ô tô, máy bay, tàu thủy, rồi thép cơ bản xây dựng, thép chất lượng cao là khung vòm thép cho các nhà kho chứa máy bay,… vậy mà cũng bán ra không hết thì ta mường tượng là thép của VN lấy nguyên liệu ở đâu ra mà chế tạo.

Lý do cũng dễ hiểu là hiện nay VN là cường quốc sản xuất thép thô rất lớn, có thể nói lớn hơn các nước Đông Nam Á, nhưng so với sản lượng sản xuất chế tạo công nghiệp của VN kể cả lĩnh vực xây dựng thì quá nhỏ bé vì cái GDP kinh tế của VN cũng chỉ xếp hạng 5/10 quốc gia Đông Nam Á, vậy mà họ kiếm đâu ra nguồn nguyên liệu quặng sắt lớn như vậy để sản xuất thép, vì nếu VN có nhập khẩu quặng sắt ở 4 quốc gia hàng đầu có trữ lượng quặng sắt lớn nhất thế giới là Nga, Úc, Nam Phi và Brazil,... Đó là ước lượng có đến 2/3 trữ lượng các mỏ quặng sắt, thép và nhiều kim loại khác đang nằm trong tại 4 đại gia khổng lồ, nó bao gồm: Rio Tinto Group của Úc, niêm yết giá bằng đồng Australian dollar (AUD), bằng đồng Bảng Anh (GBP), và đồng USD, tại các thị trường Sydney, London, New York.

Đại gia Vale do Rio Doce, niêm yết bằng đồng Real, EUR, HK dollar, IDR (Indonesia), và USD tại các thị trường BM&F Bovespa (São Paulo, Brazil), NYSE (New York, Mỹ), Euronext ( Amsterdam, Brussels, London, Lisbon và Paris), Bolsa de Madrid (Madrid, Spain), Hồng Kông (SEHK), và IDX (Jakarta, Indonesia).

Đại công ty BHP Billiton, một công ty đa quốc gia từng là đại gia khai thác khoáng sản, kim loại và dầu mỏ công ty có trụ sở tại Melbourne, Australia có lúc là nhà khai thác mỏ lớn nhất thế giới cách đây 3 năm. Đại công ty này BHP Billiton giao dịch trên thị trường London, New York, Sydney, Úc. Tức là niêm yết giá tài sản bằng đồng Bảng Anh (GBP), USD, dollar Úc (AUD).

Và sau cùng là công ty Fortescue Metals Group, cũng là đại gia của Úc, cũng niêm yết bằng đồng USD, và AUD.

Hãy nhớ rằng mọi giao dịch hồ sơ về nhập khẩu bán buôn các vấn đề liên quan đến thép đều được theo dõi và công bố cho các nhà phân tích chứng khoán kiểm kê thì VN chả có tên trong danh sách nào cả thì cũng dễ hiểu là VN chỉ nhập thép thô chế biến sẵn ở TQ mang về nhà dán các mác lại, tức là TQ tránh thuế là kiếm một nước thứ 3 đang được quốc tế nâng đỡ và dùng thị trường VN xuất khẩu thép ra bên ngoài, đó là sự móc lối của quan chức VN, nhóm lợi ích sản xuất thép bất lương ở VN, có thể là các doanh gia, hay doanh gian thì đúng hơn họ xào nấu lại và bán ra bên ngoài như xuất khẩu qua thị trường Mỹ, Âu châu, Thổ Nhĩ Kỳ, Thailand, kể cả Úc,… thì quả là liều lĩnh, là cứ nghĩ có ô dù của nhân vật cao cấp nào đấy ở VN bảo kê, như việc cái Bộ Công thương chẳng hạn, và một số lãnh đạo quan chức VN nữa là họ hay mang câu chuyện như ở VN có mấy chục triệu người dùng Facebook, Google, rồi sản phẩm xe hơi của Mỹ ngày càng được ưa chuộng tại VN, được bán nhiều,… như thể là món hàng hóa đánh đổi là gợi ý rằng Mỹ hãy làm ngơ hàng hóa VN thì chúng tôi sẽ không làm khó dễ hàng hóa Mỹ, còn nếu Mỹ làm khó dễ hàng hóa VN thì chúng tôi sẽ làm khó dễ hàng hóa Mỹ,… tôi ngờ rằng đó là tư duy quen cái thói trịnh thượng của quan chức VN, nó chẳng còn giá trị tác dụng nào cả để dọa ai được.

Trước đây dư luận ở VN phản ứng hoang mang khi Tập đoàn Hoa Sen (HSG) PR tuyên bố hùng hồn sẽ đầu tư dự án dự án khu liên hợp luyện cán thép Hoa Sen Cà Ná - Ninh Thuận có vốn đầu tư lên tới 10,6 tỷ USD công suất 16 triệu tấn/năm, và nó sẽ được xây dựng dọc khu ven biển Ninh Thuận, tôi thì nghiệm ra rằng Tập đoàn Hoa Sen không có đủ năng lực để thực hiện tham vọng vĩ cuồng này. Bởi lẽ vốn đầu tư của Tập đoàn Hoa Sen chỉ có dăm vài ngàn tỷ VND là chưa tới 100 triệu $, vậy mà họ cũng vẽ ra dự án đầu tư với vốn  huy động trên 10,6 tỷ $ thì đúng là trò chơi “khủng bố đòn bẩy tài chính”. Đó là siêu dự án con lừa thế kỷ.

Với vốn đầu tư khổng lồ ấy có lẽ Tập đoàn Hoa Sen sẽ phải huy động toàn bộ vốn vay của hệ thống ngân hàng ở VN, là nếu 10 ngân hàng lớn nhất ở VN thì mỗi ngân hàng sẽ cho vay 1 tỷ $, hoặc Tập đoàn Hoa Sen này phải huy động vốn tư nhân hay phát hành cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp khổng lồ thì mới kiếm ra tiền đầu tư. Mà nếu ai cho vay hay hùn vốn mà kinh doanh thép bị bít cửa là hết xuất khẩu ra bên ngoài vì bị áp thuế thì nó kéo sập cả hệ thống kinh tế lẫn chính trị của VN, rốt cuộc là đè đầu cưỡi cổ người dân trả giúp, kể cả kịch bản bảo hiểm là hàng tá ngân hàng VN phá sản và tuyên bố chỉ trả 75 triệu VND cho một tài khoản tiết kiệm cũng có thể xẩy ra.

Vì tôi tính nhẩm là chi phí đầu tư và vốn sở chủ sở hữu các đại công ty thép thì sẽ khiến người ta phải giật mình. Đó là vốn hóa thị trường của đại gia thép nổi tiếng của Mỹ là United States Steel Corp (NYSE: X) thì hiện nay chỉ có 5,2 tỷ $, và tổng tài sản, doanh thu, lãi thực, tổng vốn chủ sở hữu, lợi nhuận kinh doanh, sản phẩm thép, thị trường,… thì bạn đọc truy cập hồ sơ trong phân tích chứng khoán ở đây:  http://secfilings.nasdaq.com/edgar_conv_html%2f2017%2f02%2f28%2f0001163302-17-000009.html#FIS_BUSINESS , có đầy đủ thuyết minh sổ sách lưu ký của SEC (tức là Ủy ban chứng khoán và hối đoái Mỹ) theo dõi do các nhà phân tích của Wall Street thực hiện. Văn bản tiếng Anh rõ ràng kích thước lớn, và nó trả lời đáp án mà suýt chút nữa ở VN bị ông chủ Lê Phước Vũ của Tập đoàn Hoa Sen nổi tiếng với câu nói "ngu gì không làm thép" cho ăn cái “bánh vẽ trộn nhân thịt con lừa”. Dự án thép vốn đầu tư 10,6 tỷ USD mà tập đoàn Hoa Sen chỉ đóng góp 15% vốn đầu tư cho dự án vĩ cuồng đó, trong khi tỏng vốn chủ sở hữu của tập đoàn này chỉ có 1.965 tỷ VND khi đó, dự án chưa được thẩm định thì ông chủ Lê Phước Vũ của Tập đoàn Hoa Sen đã rầm rộ cố thuyết phục Bộ Công thương, rồi Chính phủ VN chuẩn thuận là chấp nhận dự án thép ấy, vì Lê Phước Vũ của Tập đoàn Hoa Sen quảng bá rồm rộ là đã có nhiều ngân hàng quốc doanh nội địa và quốc tế cho vay và góp vốn như Vietcombank , BIDV , Agribank, ACB, MBBank, HSBC, ANZ , Standard Chartered Bank, Commonwealth Bank of Australia (CBA), UOB,…Khốn nỗi sau ấy những tên tuổi HSBC, ANZ , Standard Chartered Bank, Commonwealth Bank of Australia (CBA) rút vốn khỏi VN thì vỡ lẽ. Tệ hơn nữa những cái tên đang gánh món nợ xấu khổng lồ ở VN là BIDV , Agribank thì lãnh đạo vô nhà khám bóc lịch đông hơn quân Nguyên, còn cái ngân hàng nửa lạc nửa mỡ là nửa ngân hàng đầu tư, nửa ngân hàng thương mại là Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) thì hiện nay kể từ khi ông Trần Bắc Hà, hạ cánh an toàn là rời bỏ chức chủ tịch HĐQT của BIDV thì cái ghế chủ tịch HĐQT của BIDV không ai dám ngồi vào đó, vì sợ mang họa oan là gánh thay cho kẻ khác.

Ôi thôi kế hoạch xây dự án thép vĩ cuồng ấy quá rủi ro là dù có chính phủ VN có đứng ra bão lãnh từ vay nợ cho tới an ninh thì chẳng có cái ngân hàng quốc tế nào ngu ngốc mà nhảy vô cho vay hay góp vốn đầu tư cả, vì ngay cả vì ngay cả 4 quốc gia hàng đầu có trữ lượng quặng sắt lớn nhất thế giới là Nga, Úc, Nam Phi và Brazil,... Đó là ước lượng có đến 2/3 trữ lượng các mỏ quặng sắt, thép và nhiều kim loại khác thì các ngân hàng đầu tư vào đó họ còn không muốn rót tiền vào đó vì không có lời, vì dễ gặp rủi ro về kiện cáo như thảm họa môi trường gây ra khiến người ta sẽ bới ra hồ sơ ngân hàng nào tài trợ cho vay,… thì dễ gặp rủi ro tâm lý bầy đàn dẫn đến giá cổ phiếu sụt giá tan tành như trong quá khứ hay xẩy ra. Chẳng hạn đối với tổ hợp sản xuất thép lớn nhất thế giới là ArcelorMittal, có trị sở ở Luxembourg. Một đại công có vốn liếng to lớn nhất thế giới về lĩnh vực sắt thép là năm 2016 đại gia này sản xuất ra gần 96 triệu tấn thép, vậy mà trước đây bị dính đòn gây ô nhiễm môi trường ở các xứ Nam Mỹ, Phi châu, và đại gia này bị phạt và bồi thường nhiều tỷ USD, mặc dầu ArcelorMittal là đại công ty sản xuất thép rất nghiêm ngặt được theo dõi chặt chẽ theo tiêu chuẩn của Âu châu. Thế nhưng ArcelorMittal cũng đã gieo rắc nỗi kinh hoàng cho nhiều cổ phiếu các ngân hàng ở Âu Châu bị sụt giá vạ lây khi châm vốn và đầu tư vào đó quá nhiều.

Thứ nữa, người ta sẽ dễ thấy nếu tổ hợp thép Formosa Hà Tĩnh, cộng với dự án thép 10,6 tỷ $ ấy hợp nhất đi vào sản xuất mà chưa tính tới các tập đoàn thép khác ở VN thì có lẽ VN là cường quốc sản xuất thép của thế giới, nếu muốn có lời và có nguyên liệu quặng sắt,…sẵn có để đáp ứng cho bằng ấy sản lượng thép sản xuất ra hết công suất có lẽ VN sẽ xới tung hết cả đất nước này..hi.hi.. Đúng là chuyện quái đản ở xứ thần tiên.