Câu chuyện “Đề xuất nâng tuổi hưu nam lên 65 tuổi, nữ 60 tuổi”

Đây là chủ đề khá chuyên môn là rất quan trọng trong phân tích kinh tế học, vì nó ảnh hưởng đến cả năng suất lao động cũng như rất rộng về vấn đề kinh tế của mỗi quốc gia.

Trước tôi tóm lược và nhắc lại chuyện cũ mà lại rất mới và rất thực tế, đó là tại VN thì quan chức VN hay mỉa mai do trình độ dân trí VN thấp nên cần có sự định hướng của đảng,….”. Mẫu chốt là ở chỗ đó, và quả nhiên nó cũng đúng chứ không sai, và người ta còn mỉa mai nói dân VN khéo chịu đựng tốt nhất thế giới.

Lý do tôi nhắc lại về nghiệp vụ đề xuất tăng tuổi lao động tại VN, đó là kẻ đề xuất đó là ai, nếu kẻ đề suất ấy là ộ trưởng Bộ Lao động, thương binh và xã hội Đào Ngọc Dung trình ra thì tôi cho đó là nguy kịch và còn nguy hiểm, bởi vì hãy nhớ rằng ông này có thành tích “gian lận thi cử, bị lập biên bản và hội đồng tuyển sinh sau đại học của trường Học viện hành chính quốc gia trừ 50% số điểm”. Tức là nguồn dẫn rõ ràng để những dư luận viên không ưa tôi sẽ phải suy nghĩ lại. Cụ thể link dẫn: https://tuoitre.vn/vi-pham-quy-che-thi-tien-si-ong-dao-ngoc-dung-bi-tru-50-diem-thi-149687.htm  , đó là báo chính thống của dảng đăng vẫn còn lưu, một số bài bị xóa bỏ và tháo gỡ.

Tuy nhiên tôi thì không hiểu làm sao mà ông này lại leo lên chức vụ cao hơn đó là chuyện trong nước mà người dân VN có lẽ đã quên rồi chứ quốc tế thì họ chưa khi nào quên chuyện này, vì bây giờ ông Đào Ngọc Dung này đang chiễm chệ ngồi cái ghế rất cao Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, có lẽ tôi nói thẳng là mua quan bán chức cũng có thể không loại trừ, hoặc vì ông này Bí thư Thứ nhất Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, tức là hạt giống đỏ của đảng họ tự đề xuất thì quả là chuyện hài hước. Nhưng ông này nói trắng ra là có trung ương đảng gợi ý thì người ta sẽ giật mình là nhóm lãnh đạo sau này của của nhiệm kỳ 2016-2021 đáng có khá nhiều người mắc kẹt về tuổi về hưu, nếu nâng như dự kiến thì khối kẻ sẽ ngồi thêm 1 hay 2 nhiệm kỳ nữa thì quả là chuyên như đùa.

Tôi vẫn nói về chuyện thời  sự tại VN, và phần sau tôi đề cập đến vấn đề lao động trong kinh tế.  Cái chuyện thời sự này nghe tưởng chừng đơn giản, đến khi một số tờ báo đảng họ còn thốt ra là chuyện nâng tuổi về hưu đó là “Với cán bộ công chức, hành chính nhà nước, việc nâng tuổi về hữu đó dẫn đến tình trạng tham quyền cố vị".

Có lẽ tôi chỉ ra vào điểm ly kỳ mà ở VN có lẽ ít ai nhận ra chuyện nâng tuổi về hưu này, nếu lấy con số tuổi về hưu nam, tức là đàn ông mà người ta đề xuất là từ 60 lên 65, hay thấp hơn là 62 thì ta có những chuyện bi kịch cho VN, vì có rất nhiều ông bà lãnh đạo nhiệm kỳ 2016-2021 này sẽ tiếp tục được ngồi thêm 2 nhiệm kỳ nữa, thay vì họ có thể chỉ làm hết nhiệm kỳ 2016-2021. Cụ thể như tôi lấy ví dụ ông Đinh Tiến Dũng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Việt Nam bất tài vô năng lực hiện tại của VN, thì ông này đang lưng chừng 57 tuổi, có lẽ sẽ chỉ làm hết nhiệm kỳ là năm 2021 là vừa đủ tuổi về hưu 60, bây giờ dù có nâng lên tuổi về hưu cho là 62 đi chăng nữa thì ông Đinh Tiến Dũng vẫn có khả năng được chỉ định làm thêm đủ nhiệm kỳ thứ 2 nữa cũng chẳng ai bắt bài. Thậm chí ngay cả ông Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội - Đào Ngọc Dung bất tài vô năng lực này cũng có thể làm tiếp một nhiệm kỳ nữa dù tuổi nghỉ hưu có là 62 hay 65 đi nữa, nếu chẳng may ông này thăng chức nắm những chức vụ cao hơn chức bộ trưởng lao động trong vấn đề kinh tế thì đúng là khốn khổ cho người dân VN quá bất hạnh.

Tôi trở lại hồ sơ kinh tế học trong vấn đề lao động thì tôi giật mình là vì sao tại VN lại để cho một kẻ quay cóp, và chỉ biết lý luận chính trị của đảng mà đi làm chức Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội mà trong kinh tế nó rất quan trọng. Bởi lẽ tất cả các ngân hàng trung ương của các nước họ đều có nghiệp vụ theo dõi tỷ lệ thất nghiệp của người lao động, số người tham gia lao động trong kinh tế, số người lao động nghỉ hưu hay tới độ tuổi lao động, họ còn thống kê phân tích dự báo kinh tế và số người lao động của hộ gia đình có bao nhiều người có khả năng tự chủ chi tiêu, tiêu dùng để phân tích vĩ mô kinh tế và vấn đề tiêu dùng nội địa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hay ngân sách chi tiêu vào quỹ bảo hiểm an sinh xã hội,….để tính ra cái rộng hơn như giảm thuế hay tăng thuế,….

Hãy nhớ rằng một số quốc gia còn chỉ định các cố vấn kinh tế không thể thiếu cho chính phủ để theo dõi tình hình thống kê kinh tế, hay đọc và phân tích các dữ liệu thống kê về lao động của các tổ chức phân tích kinh tế của họ như ngân hàng trung ương, hay các phân tích của các chiến lược gia phân tích kinh tế vĩ mô quốc tế, hay trong nước nhằm phân tích theo dõi hồ sơ cho lãnh đạo của họ.

Cụ thể họ luôn có cố vấn kinh tế cao cấp như chuyên nghiên cứu về thị trường lao động, nhập cư và phát triển nguồn nhân lực mới, đây là cố vấn phải có chuyên môn về phân tích kinh tế học, và cũng phải rất giỏi toán học trong thống kê, thậm chí họ phải có chuyên môn kinh nghiệm từng là chiến lược gia phân tích kinh tế vĩ mô của các định chế tài chính có uy tín, hoặc từng là Giáo sư, Phó giáo sư đã từng giảng dạy kinh tế tại các trường đại học,… . nó không phải là chuyện đùa đâu nhá.

Chính vì mức độ rất nghiêm trọng khi quyết định tăng hay giảm tuổi lao động đó mà khi các quốc gia đưa ra đề xuất ấy và nó cần phải được tất cả các tổ chức kinh tế của quốc gia đó tham gia đánh giá, từ quốc hội cho đến các bộ trưởng tài chính, thống đốc ngân hàng trung ương, rồi các chuyên gia phân tích kinh tế hay các giáo sư đại học phân tích và phản biện hậu quả tiêu cực và tác động tích cực của việc tăng/giảm tuổi về hưu đó. Chon nên cái chỉ số kinh tế về tuổi về hưu lao động này gần như có những quốc gia cả 1 thập kỷ tức là 10 năm thì họ cũng chưa khi nào tùy tiện nói tới vấn đề này. Ví dụ như TQ hơn 10-năm nay rồi thì họ vẫn giữ tuổi về hưu cho lao động am giới là 60 tuổi. Trong khi nữ giới là 50 tuổi, họ chỉ đặc cách cho một số lãnh đạo quan chức đang có uy tín thì có thể ngồi ghế làm tiếp mà không cần phải tới 60 tuổi là nghỉ hưu.

Đối với VN nếu nang tuổi về hưu cho nam giới là 65 tuổi thì điều đó sẽ lớn tuổi hơn các nước EU mà tính trung bình cho 28 nước EU đó, tức là tuổi về hưu của Âu châu sẽ gần như ít hơn 1 tuổi do với VN. Vì ngay cả nước Đức, Pháp, Thụy Sĩ, UK,… họ chủ yếu lao động bằng trí tuệ thì tuổi về hưu của họ là 65 tuổi. Thậm chí là nước Pháp thì độ tuổi đó là 62, ngay cả Phần Lan cũng chỉ là 63 thôi.

Ôi thôi, ngay cả dân Singapore, Nauy, Thụy Điển, Nhật Bản thì tuổi về hưu của nam giới chỉ là 62 tuổi, dù rằng dân số họ là lão hóa là dân số già thiếu người lao động trầm trọng, vậy mà tuổi về hưu cũng chỉ là 62 thôi. Ngay cả nước Nga, đất rộng người thưa, là nước Nga có diện tích đất đai lớn nhất thế giới mà dân số ít ỏi nhất thế giơi nếu so với khả năng sản xuất và diện tích cũng như GDP của họ, tức là dân số Nga có 147 triệu dân mà đang cáng đáng rất nhiều thứ cho kinh tế, lao động đến đi lính trong quân đội,… thì cộng với dân số già và lão hóa đó thì độ tuổi về hưu của người Nga chỉ là 60 tuổi thôi.

Chuyện còn khá hay nữa là độ tuổi của người Hàn Quốc thì khá thấp là trong năm 2017 thôi, tức là 55 tuổi về hưu cho nam giới và hiện nay độ tuổi đó là 60 tuổi thôi, tức là những năm trước thì độ tuổi đó chỉ có 55 tuổi thôi (nữ giới cũng vậy).

Lý do khi áp dụng nâng tuổi về hưu đó thì Hàn Quốc đã bỏ ra rất nhiều công sức nghiên cữu khi từ năm 2016 họ nhận thấy rằng, Hàn Quốc đang thiếu lao động rất nghiêm trọng, quốc gia thì có dân số già và lão hóa tăng nhanh, dân số trẻ ở độ tuổi tham gia lao động thì ít hơn dân số già nghỉ hưu, điều đó nguy hiểm cho Hàn Quốc, vì một quốc gia quá nhiều công ty có phẩm chất quốc tế khi mà dân số lại thấp là chỉ có 50,6 triệu dân (năm 2015), và cũng chính năm 2015 đó GDP kinh tế Hàn Quốc bất ngờ co cụm suy yếu, và người ta nghiệm ra rằng nó do số dân tham gia lao động thấp hơn số người nghỉ hưu quá nhiều. Và họ cần nâng tuổi về hưu lên, vì khi thống kê kinh tế thì Tổng sản phẩm quốc nội GDP của Hàn Quốc năm 2014 mà WB bút ghi thống kê của Hàn Quốc đã là 1.412 tỷ USD, và năm 2015 thì GDP của Hàn Quốc nó giảm còn 1.383 tỷ USD, thì khi đó người ta mới bắt đầu đi khảo sát và kiểm kê thì họ thấy rằng mức chi tiêu tiêu dùng của người dân Hàn Quốc quá thấp, và giảm liên tục, công thêm các doanh nghiệp Hàn Quốc thiếu lao động quá nhiều, các công ty Hàn Quốc họ dịch chuyển ra nước ngoài đầu tư để có lao động, thí dụ VN họ cũng đầu tư rất lớn, chính vì đó mà Hàn Quốc họ kêu gọi người lao động đã quá tuổi tiếp tục quay lại lao động bằng cách nâng thêm 5 tuổi nữa cho cả nam lẫn nưa thì quả nhiên GDP kinh tế của Hàn Quốc tăng lại như năm 2017 thì GDP đạt 1.498 tỷ USD,…..

Có lẽ hồ lao động tuổi về hưu này hôm nào tôi ghé lại phân tích, vì nó rất rắc rỗi, tuy nhiên hãy nhớ rằng các nước dân cử là người dân cầm lá phiếu bầu cử thì họ không nhất thiết hạn chế tuổi tác tranh cử hay điều hành chức vụ được chỉ định, miễn là người đó được tín nhiệm thì có thể ngồi ghế điều hành các vấn đề của kinh tế lẫn chính trị của đất nước, và họ vẫn có quyền nghỉ hưu theo tuổi tùy thích, nên người ở nhà tại VN đừng lấy cớ đó mà viện dẫn vào để bám quyền cố vị thì gieo họa cho quốc gia họ. Vì ở VN công chức và đảng viên rất lớn, họ bám quyền rất lâu mà lỳ lợm bán ghế không chịu về hưu thì chả có ngân sách nào cáng đáng trả nổi. Vì họ bám ghề cũng có thể không vì đồng lương mà là âm mưu trục lợi lương lậu bên ngoài với nhóm lợi ích để vét một mớ tiền rồi mới hạ cánh nghỉ hưu, đó mới là nguy hiểm.