Vẫn là chủ đề về điện năng nói hoài không chán, vì nó gần như chi phối cả nền kinh tế

Đối với lĩnh vực điện năng, tôi vẫn hay nói về lĩnh vực điện năng VN mà tâm điểm là EVN, và nó có cái tên rất to là Điện lực Việt Nam, rồi Tập đoàn Điện lực Việt Nam, và vây cánh quanh nó có những ngành nghề công nghiệp mang cái tên khá lớn có khả năng cung cấp nguyên liệu, nhiên liệu như khí đốt, than,….cung cấp cho lĩnh vực điện năng, và nó đều do cái Bộ Công thương quản lý. Cụ thể 3 cái tam giác kim cương là số 1- PetroVietNam (Tập đoàn Dầu khí Việt Nam-PVN); số 2- EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam); và số 3- Vinacomin (Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam-TKV). Tất cả 3 tập đoàn to lớn đồ sộ đáng ghê tởm và ngốn gần hết tài nguyên quốc gia thì nó chẳng giúp ích gì cho quốc gia như chia sẻ lợi ích chung cho người dân mà trái lại 3 quả đấm thép đúng bản chất “vina” này. Bởi lẽ trước đây và sau này vẫn thế là bất cứ khi nào tỷ giá hối đoái biến động như đồng USD tăng giá và tiền VND sụt giá thì 3 cái tam giác kim cương là EVN, TKV, PVN đều đề xuất tăng giá điện để bù lỗ cho cả 2 ông lớn TKV, PVN và cả ông lớn EVN nữa thì thật quái thai.

Chuyện ly kỳ nữa là lĩnh vực khai thác than, dầu khí để cung cấp cho lĩnh vực phát điên thì TKV, PVN này nó hoàn toàn không đóng góp hữu ích gì cả mà trái lại nó còn kêu lỗ khi khai thác tài nguyên chính trong đất nước VN, và 3 ông khổng lồ quốc doanh này EVN, TKV, PVN như một cái chợ của con buôn là đấu đá nhau về cung ứng nguyên liệu có lẽ chủ yếu là điện than. Thậm chí là TKV này nó chỉ nghĩ lo đi xuất khẩu than, Bauxite giá rẻ mạt sang TQ và nhập khẩu than ngược lại từ TQ với giá cao nhất thế giới, và ông khổng lồ điện lực thì đàm phán mua than của TKV thì nhùng nhằng là TKV được chỉ trích bán than đắt thì EVN viện có buộc phải đi nhập than ở nước ngoài, mà nếu nhập của Nga, Úc, Brasil, thì giá rẻ chỉ phân nửa than của TKV bán đắt đỏ cho EVN. Đúng là chuyện khó tin nổi là tôi còn nghi ngờ EVN này đang kêu gào thiếu than và dự báo sẽ thiếu điện nghiêm trọng trong những năm tới, và còn đề xuất tăng giá điện để lấy lý cớ có tiền mua than hay các nguyên liệu, nhiên liệu cho phát điện thì có thể TKV này nó đang tích trữ than để đầu cơ chứ thực ra VN có nhiều mỏ than rất lớn, hoặc nó lấy lý cớ muốn đề xuất đào bới các mỏ than to lớn nhất đang nằm dưới đất hoặc đề xuất ưu đãi vay lãi giá rẻ và được phép gia tăng khai thác các mỏ than Mông Dương (Cẩm Phả, Quảng Ninh), và nhăm nhe đề xuất tằng  khai thác trữ lượng than đá ở Hạ Long, Cẩm Phả và Uông Bí - Đông Triều, rồi bể than đồng Bằng Sông Hồng,…Đó là chuyện lý cớ về thiếu điện, thiếu than,…

Về lĩnh vực điện năng khác, đó là tôi nhắc tới lĩnh tai họa của VN về vực điện khi hầu như tất cả những lĩnh vực điện năng này và cả than đá ở VN đã bị TQ thành công siết cái dây thong lọng vào cổ để bóp cổ kinh tế VN bằng sự yếu kém về điện năng và phụ thuộc điện năng vào than đá mà lẽ ra ở VN họ đã phải đầu tư xây cất điện chạy bằng khí đốt tự nhiên, dù rằng các nhà máy nhiệt điện chạy than ở VN có thể chuyển qua phát điện chạy bằng khí đốt tự nhiên, nhưng nó cũng tốt kém về chuyển đổi chức năng máy móc và công nghệ. Bởi lẽ nếu lệ thuộc vào điện năng là các nhà máy nhiệt điện của TQ cung cấp và xây cất như nhà máy và thiết bị thì tôi nhắc lại là TQ là quốc gia rất kém về kinh nghiệm làm nhiệt điện bằng năng lượng khí đốt tự nhiên,….mà có thể nói TQ rất tệ hại về lĩnh vực này,….

Tức là trong phân tích chứng khoán và kinh tế vĩ mô các nước thì chính nước Nhật mới là cường quốc giàu kinh nghiệm sản xuất điện chạy bằng khí đốt tự nhiên, và nếu VN sau này chuyển qua mô hình đó trên nền móng sẵn có của các nhà máy nhiệt điện có sẳn của TQ xây cất thì không khớp và không thích hợp với công nghệ của Nhật tiết kiệm cao phát điện công suất lớn thì VN tốn thêm mớ tiền tỷ đô để chuyển qua mô hình phát điện ít rủi ro về môi trường này.

Nước Nhật họ rất chặt chẽ trong tính toán về kinh doanh và đầu tư như mô hình điện năng. Cụ thể Nhật lập ra các công ty điện năng thì họ cũng lập ra các công ty chuyên về lĩnh vực khai thác cung ứng nguồn cung nhiên liệu, nguyên liệu cho trong nước họ. Ví dụ họ lập ra các công ty chuyên về khai thác dầu khí, than, hóa chất,….đi cùng với các công ty điện lực cột chặt vào nhau là vừa khai thác kinh doanh điện trong nước mà bán được nguyên liệu, nhiên liệu có lời và vừa dùng nó để xuất khẩu đầu tư toàn cầu.

Đó là các công ty chuyên về dầu và than như JXTG Holdings, Showa Shell Sekiyu KK, rồi các công ty điện lực, năng lượng như Công ty Điện lực Chubu; Công ty Điện lực Chubu; Công ty Điện lực Tokyo; Osaka Gas Co., Ltd; Tokyo Gas Co., Ltd.,… tất nhiên các công ty này đều niêm yết chứng khoán trên thị trường Tokyo, và chưa tính là Nhật có tất cả các công ty chuyên về điện, cơ khí chế tạo máy móc công nghiệp lớn cho nhà máy điện,….nghĩa là ở VN trước đây nếu đầu tư học hỏi Nhật và ưu ái Nhật đầu tư thay vì TQ thì có lẽ bây giờ ngành điện của VN khá tốt và tiên tiến từ điện than cho đến chạy bằng khí đốt tự nhiên, vì Nhật cũng có các nhà máy phát điện chạy than và số đó chuyển qua mô hình chạy chạy bằng khí đốt tự nhiên.

Hãy nhớ rằng các nhà máy chạy bằng khí đốt tự nhiên to lớn nhất thế giới với công suất phát điện lớn nhất thế giới thì danh hiệu đó chủ yếu thuộc về Nhật Bản, cụ thể Nhật có các nhà máy phát điện như Nhà máy điện Anegasaki nó chạy bằng khí tự nhiên, dầu thô, dầu nhiên liệu, khí dầu mỏ lỏng (khí LPG), nhà máy này có công suất phát điện công suất thiết kế 3.600 MW, nó khai thác gần như hết công suất, rồi Nhà máy điện Chiba; Nhà máy điện Chita Daini; Nhà máy điện Futtsu (công suất tới  5.040 MW). Thậm chí Nhật có nhà máy nhiệt điện dùng dầu nhiên liệu , khí thiên nhiên là nhà máy có công suất tới 5.660 MW, là nhà máy phát điện dùng nhiên liệu kiều này phát điện lớn nhất thế giới. Còn đối với TQ thì rất kém về linh vực này,….kể cả TQ dùng than chạy điện cũng rất kém, vì chẳng qua TQ là quốc gia đào bới, đầu tư, khai thác than lớn nhất thế giới là chiếm một nửa sản lượng than của thế giới nên họ tận dụng than cho các nhà máy phát điện thôi.

Ôi thôi tôi hay mĩa mai là ở VN thì khi nói đến Nhật làm điện thì người ta hay nói tới điện hạt nhân của Nhật chi phối chứ thực ra Nhật rất đa dạng về ngành điện năng của họ, vì dù sao Nhật cũng đã từng là cường quốc kinh tế lớn hạng 2 thế giới sau nhiều thập kỷ, trước khi bị TQ vượt lên chiếm hạng 2 gần 7 năm nay, nhưng đối với Nhật họ sản xuất công nghiệp xưa kia lớn thứ 2 trên thế giới và ngốn một nguồn điện cũng thuộc loại to lớn nhất thế giới, và nó cũng dễ giải thích là Nhật mới là cường quốc có nhà máy điện hạt nhân phát điện to lớn nhất thế giới. Đó là nhà máy điện nguyên tử hạt nhân Kashiwazaki-Kariwa của Nhật xếp hạng 6 lớn nhất thế giới tính cho cả nhà máy thủy điện của TQ và Brazil,...vào đó. Nhật còn dẫn đầu có nhà máy phát điện dùng nguyên liệu, nhiên liệu như khí đốt, đó là nhà máy Kashima lớn thứ 20 trên thế giới là lớn nhất thế giới về lĩnh vực phát điện dùng khí đốt, khí thiên nhiên,....

Ở VN bây giờ cãi vã rất gay gắt về năng lượng điện. Họ đổ lỗi cho nhau về tai họa điện năng của TQ đầu tư xây cất ở VN, là khai thác công suất rất kém, thậm chí là 4 cái nhà máy nhiệt điện lớn nhất ở VN thì phát điện ra không bằng 1 cái nhà máy nhiệt điện của Nhật, rồi người ta chỉ trích ai phải chịu trách nhiệm rước các dự án đầu tư nhiệt điện của TQ vào VN và ám chỉ ông nào đó rất thân Tàu gây ra thì quả là hết biết luôn, và chuyện hết biết nữa là các chuyên gia và các nhà phân tích ở VN cũng không biết luôn về công ty xây cất điện của quốc gia nào có kinh nghiệm nhất để mời gọi đầu tư, quốc gia nào nổi tiếng có lĩnh vực xây cất thiết kế điện họ cũng chẳng biết luôn và chỉ nghĩ đến TQ, Hàn Quốc,....thì đúng là tai họa khó lường.