Khi doanh nghiệp của VN hay ảo giác đứng nhất thiên hạ

Trong hồ sơ bài báo: “Thủ tướng: Ôtô không chỉ là ôtô, mà còn là thương hiệu quốc gia”: http://vneconomy.vn/xe-360/thu-tuong-oto-khong-chi-la-oto-ma-con-la-thuong-hieu-quoc-gia-20170902113212245.htm, và tôi trích một đoạn: “Có mặt tại lễ khởi công, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kể lại câu chuyện về thương hiệu xe hơi nổi tiếng nhất nước Mỹ là GM, khi tập đoàn này ở bên bờ vực của phá sản, Tổng thống Obama khi đó còn đương chức đã quyết định “cứu sống” GM bằng mọi giá với mong muốn giữ vững thương hiệu quốc gia.”.

Trước hết đây là trò public relations, hay PR của tập đoàn Vingroup (Phạm Nhật Vượng thôi). Dù rằng trước mắt tập đoàn này đăng ký thương hiệu cấp vùng là “Vinfast”. Vì bài báo này đề cập đến việc “Sản phẩm của dự án đảm bảo tiêu chuẩn khí thải Euro 5.0 và Euro 6.0”. Đó là tiêu chí hơi cao. Và đoạn trích “Vingroup cho biết, mục tiêu của Vinfast là trở thành nhà sản xuất ôtô hàng đầu Đông Nam Á”,…

Trước hết trong hồ sơ phân tích về cổ phiếu chứng khoán các công ty sản xuất ô tô nổi danh thế giới. Đó là không nhất thiết tôi phải là kỹ sư ô tô, vì một kỹ sư ô tô họ cũng chỉ biết làm nhiệm vụ của họ là nghiên cứu và sản xuất ra chiếc xe thôi, họ cũng chẳng có kinh nghiệm gì về lời lỗ trong đầu tư như nhà phân tích Wall Street bao giờ cả khi họ phân tích rất kinh nghiệm về các hãng xe để đầu tư như Toyota Motor Corp (NYSE:TM); Ford Motor Company (NYSE: F); General Motors Company (NYSE: GM); Honda Motor Co Ltd (NYSE: HMC); Tata Motors Limited (NYSE: TTM); Volkswagen AG (VOW:GR); Fiat Chrysler Auto (NYSE: FCAU),….

Đó là VN muốn có một hãng xe ô tô nội địa hóa trên 60% thì đầu tiên họ phải có các công ty chế tạo và sản xuất thép cao cấp. Điều đó có nghĩa là VN nuôi tham vọng vượt xa cả các hãng xe của Ấn Độ và bỏ xa các hãng xe của TQ. Đó là háo danh khi ngay cả lĩnh vực sản xuất thép công nghệ cao thì VN còn đi sau TQ cả nửa thế kỷ, và đi sau Mỹ, Nhật, Hàn Quốc cả hơn 1 thế kỷ rưỡi. Vì ngay cả các hãng xe của TQ thì tỷ lệ nội địa hóa của họ cũng không cao, chủ yếu là tung tiền mua công nghệ nhiều tỷ $. Các hãng xe của Thailand, Malaysia, Indonesia cũng vậy, chủ yếu họ liên doanh với các đối tác sản xuất xe hơi hàng đầu của thế giới thôi. Vì xe hơi của họ rẻ không hẳn là tỷ lệ nội địa hóa cao mà do thuế má thấp. VN thì bảo hộ ngành công nghiệp xe ô tô của họ mấy chục năm với thuế má cao nhất thế giới nên xe hơi của VN đắt đỏ nhất thế giới chứ nếu hạ thuế khóa cân bằng thì hầu hết các hãng xe nội địa của VN phá sản tan tành vì bán đắt, kém phẩm chất,…

Đó là dễ thấy về kinh nghiệm của Ấn Độ, quốc gia này sản xuất ra được những chiếc xe hơi giá rẻ thì họ rất tốn kém về tài chính để mua lại bản quyền và thương hiệu nhiều chục tỷ $, cũng như phải liên doanh với các hãng xe hơi của Âu châu, Hàn Quốc, Mỹ, Nhật Bản,…dưới đó là có sự yểm trợ của đại gia sản xuất thépTata Steel Group của Ấn Độ niêm yết giá chứng khoán Bombay, New York,…. Và là nhà sản xuất thép xép hạng 10 của thế giới năm 2016 với kinh nghiệm gia công sản xuất thép trên toàn cầu đủ loại cho ngành công nghiệp thép cho đến chế tạo thép cơ khí động lực, ô tô, tàu thuyền, tên lửa, máy bay,…. Đại gia sản xuất thépTata Steel Group có kinh nghiệm hơn 1 thế kỷ cộng 10 năm về sản xuất đủ mọi loại thép.

Ấn Độ thì có các hãng xe hơi và xe tải như Tata Motors (đã liên doanh và mua lại thương hiệu của nhiều hãng xe nổi tiếng của Âu châu). Tata Motors họ đã đã tốn kém bỏi tiền ra mua lại nhà sản xuất xe hơi hạng sang Jaguar Land Rover và nhà sản xuất xe thương mại của Hàn Quốc Tata Daewoo, và liên doanh hợp tác với các đối tác Fiat Chrysler,  Daimler-Benz AG,… đầy tốn kém để gói lại kinh nghiệm và tung tiền bạc tốn kém nhiều tỷ $ nhằm sở hữu kinh nghiệm sản xuất xe hơi của thế giới. Ở Ấn Độ còn có hãng xe Maruti Suzuki, một liên doanh giữa Ấn-Nhật,….còn xe mô tô mà người nhà ở VN hay gọi là xe gắn máy thì Ấn Độ cũng có hãng xe Bajaj Auto, Hero MotoCorp,… với tiền đầu tư và công nghệ cộng vốn hóa rất lớn là nhiều tỷ $ liên doanh hợp tác với nhiều hãng xe nổi danh khác trên thế giới, có nhiều bằng sáng chế hay mua lại sáng chế của đối tác nước ngoài,….

Ôi thôi tôi thì hay mỉa mai là có lẽ do Vingroup hết còn khí cụ đầu tư bất động sản ở VN đã hết của tăng và hết còn đất vàng nên bây giờ người ta mới chuyển qua hình thái sản xuất xe hơi gấp rút khi chưa có bất cứ nền móng ngành công nghiệp phụ trợ nào cả chỉ nói đến sản xuất thép khung cho xe ô tô thôi có lẽ VN còn lâu mới chế tạo được chứ chưa nói đến sản xuất bạc bi, bạc đạn, hay phuộc nhún, nhíp xe ô tô,…. Có lẽ họ sẽ nhập linh kiện về chế rắp, kể cả nhập linh kiện của TQ về chế ráp thì may ra mới bán được chiếc xe giá cạnh tranh được.

Xe Nhật, xe Mỹ hay Âu châu họ bán giá rẻ là một phần họ có những hãng sản xuất thép giàu kinh nghiệm cả thế kỷ để chuyên gia công chế tạo thép và đúc khuôn cho ngành công nghiệp chế tạo của họ nên giảm giá thành rất lớn. Còn VN thì cả nửa thế kỷ nay thì ngành công nghiệp sản xuất thép và đúc khuôn có lẽ chỉ là sản nhập thép của thiên hạ về gia công thô bán kiếm lời thôi nên sẽ không thể có năng lực để chế tạo ngành công nghiệp ô tô có tỷ lệ nội địa hóa cao mà vẫn bài ca cũ rich là nhập khẩu linh kiện về chế ráp bán kiếm lời như con buôn thời vụ thôi.

Vì hãy nhớ rằng kinh nghiệm xương máu là ngành xe hơi và ô tô nó không phải là ngành kinh doanh bất động sản. Đó là nó đòi hỏi vốn liếng rất lớn, đội ngũ kỹ sư rất cao, có các nhà chiến lược phân tích kinh tế thị trường rất chuyên môn để phân tích, vì ngành nghề này đòi hỏi cạnh tranh rất cao độ với rất nhiều đối thủ theo “kinh tế thị trường”, nó khác với sự bao cấp ngành nghề kinh doanh bất động sản ở VN là vốn ít nợ nhiều vay ngân hàng bằng đồng nội tệ lớn, còn ngành nghề sản xuất và chế tạo ô tô nó đòi hỏi vốn liếng ngoại tệ lớn kinh nghiệm thị trường cao. Vì nếu VN bảo hộ ngành ô tô của mình bằng cách dựng hàng rào thuế quan đánh vào ô tô nhập khẩu thì cũng không dễ là các nước khác sẽ trả đũa đánh vào hàng hóa của VN nếu thuế kháo mà VN cam kết vạch ra đúng lộ trình giảm thuế.

Kết luận của tôi là cái ông Thủ tướng kém cỏi bất tài nhất trong các đời Thủ tướng VN là ông Nguyễn Xuân Phúc này có lẽ vẫn chưa phân biệt được cụm từ trong quá khứ ông này phát biểu linh tinh là vẫn chưa phân biệt hãng xe thuần Việt  Vinfast  là “Made in Vietnam”; hay “Produced by Vingroup” (sản xuất bởi Vingroup); hay Product of Vieetnam (sản phẩm của VN); hoặc Manufactured in Hải Phòng (sản xuất tại Hải Phòng); hoặc kinh điển hơn là Product is assembled in the VN Most parts or materials are Made in VN (Sản phẩm được lắp ráp tại VN Hầu hết các bộ phận hoặc vật liệu được sản xuất tại VN.), có lẽ là tôi nghi ngờ là,…. paired with… “manufactured in China” (kết hợp với "sản xuất tại Trung Quốc”,….

(*) Doanh nghiệp VN họ chỉ cần nghĩ đến chuyện cơ bản là làm thế nào sản xuất ra được chiếc xe mà hút khách trong nước của họ làm bàn đạp nền móng thôi là khá rồi thay vì chưa sản xuất chưa có kinh nghiệm mà đã nghĩ đến chuyện đứng nhất thế giới thì kết cục sẽ thành đống sắt vụn thôi. Vì lĩnh vực sản xuất xe ô tô là đòi hỏi cạnh tranh rất cao là họ cần nghĩ đến chiếm lĩnh thị trường trong nước cái đã để thu hồi vốn rồi mới nghĩ chuyện vĩ đại đứng nhất thiên hạ.