ĐẦU TƯ VÀO VÀNG KHÓ HAY DỄ

Nhiều nhà phân tích kinh tế VN dự đoán giá vàng có thể vọt lên trời 1.900 -- 2.200 USD một ounce vàng trong thời gian tới, vì nhiều lý do như copy đọc báo lá cải tại Anh, Mỹ, rồi chỉnh sửa chép lại như cái máy, vì có bao giờ họ giao dịch các khí cụ đầu tư này đâu mà biết, vì VN có sàn vàng đâu mà đoán mò. Lý do nếu giá vàng có thể vọt lên trời 2.200 $ một ounce vàng có nghĩa là đồng USD sẽ rơi thấp hơn mức 71,32 vào tháng 4/2008, và giá dầu lửa sẽ tăng lên 270 $ cho chi phí một thùng dầu, nước Nga sẽ giàu to vượt sản lượng GDP của Đức, Nhật.

Ta nên nhắc lại, về lý thuyết hầu hết các hợp đồng trên thị trường thế giới được định giá bằng đồng USD, như vàng và dầu lửa. Ngoài ra còn có đến gần một nửa trong số các giao dịch quốc tế của thế giới vào các hàng hóa khác nó cũng được định giá bằng USD.

Giá vàng, thường tăng giảm ngược chiều với đồng USD, điều đó có nghĩa là tỷ giá đồng USD chi phối giá vàng, tức giá trị đồng USD được theo dõi qua một rổ tiền tệ EUR, JPY, GBP, CAD, CHF và SEK, qua chỉ số US Dollar Index (DXY/USDX). Nếu lấy chỉ số cơ bản lúc ban đầu là 100 vào năm 1973 thì chỉ số USDX này từng đạt mức cao nhất là 164,72 vào tháng 2/1985, và mức thấp kỷ lục 71,32 vào tháng 4/2008. Ngoài ra tỷ giá, và giá trị của đồng USD cũng được đo bằng trái phiếu kho bạc Mỹ và số tiền USD mà tổ chức của chính phủ nước ngoài, các ngân hàng trung ương, cũng như các tổ chức tài chính khác các nước làm dự trữ bằng đồng USD . Chỉ số USDX còn là một thước đo của sức mua tương đối của đồng USD. Do đó, giá trị hiện tại USDX cho bạn biết phần trăm thay đổi của đồng USD kể từ đó.

Thí dụ U.S. Dollar Index (DXY) giao dịch ở mức 95,62 có nghĩa là đồng USD đang mất giá tính trung bình cho 6 rổ tiền kể trên là 4,38% (ta lấy phép cộng trừ mốc chuẩn DXY/USDX là 100 trừ đi 95,62 thì cho ra con số 4,38%). Xét hiệu suất 52 tuần trở lại thì DXY từng tăng lên mức 100,51, điều đó có nghĩa là đồng USD tăng giá bằng ấy phần trăm đằng sau dấu phẩy đó, và từng đẩy giá vàng rơi mức thấp kỷ lục là gần 1.050 USD một ounce vàng vào giữa tháng 12 năm ngoái.

Thực tế giá vàng bị tác động tăng giá như hiện nay là trong ngắn hạn do tâm lý việc Anh quốc"Brexit" ra khỏi EU, bị tác động khi ba cơ quản thẩm định tín dụng trái phiếu chi phối đến 96% thị phần các tờ giấy nợ trái phiếu trên thế giới là Standard & Poor’s, Moody's, Fitch Ratings đánh sụt trái phiếu của Vương quốc Anh mất điểm a toàn ba chữ AAA. Cụ thể đưa  Standard & Poor’s trái phiếu Anh quốc về mức AA (tiêu cực); Moody's (Aa1, tương ứng cấp AA + tiêu cực); Fitch Ratings tước hẳn một cấp về mức AA (tiêu cực). Đối với European Union -- EU thì bị Standard & Poor’s cảnh cáo khi hạ thấp trái phiếu của EU từ mức AA + (tiêu cực) về cấp AA (ổn định), điều này khiến các trái phiếu của Anh quôc cộng với EU hết còn an toàn như trước.

Vì dù sao cả Anh quốc và EU hiện nay cộng lại là khối kinh tế lớn thứ 2 trên thế giới là chỉ xếp sau Mỹ. Cụ thể trong năm 2015, Tổng sản lượng GDP của cả Anh và khối EU này tạo ra lên đến 16.221 tỷ $ (thấp hơn năm 2014 là 18.514 tỷ $), trong khi năm 2015 GDP của Mỹ chiếm 17.947 tỷ $. Điều đó cho thấy vàng tăng giá là tất nhiên, nhưng không vì thế mà vàng sẽ vọt lên 1.895 USD một ounce vào ngày 5/9/2011, hoặc một số chuyên gia kinh tế tại VN khẳng định vàng sẽ vọt lên 1.900 -- 2.200 USD một ounce vàng trong thời gian tới.

Đó là lý luận ngu xuẩn, họ chả hiểu biết gì về giao dịch trái phiếu, cổ phiếu, dầu thô, vàng là gì cả, vì ở nhà tại VN thì biết gì mà phân tích bừa.

Về giá vàng tăng giảm như tôi hay nói, đó là kinh nghiệm bất cứ khi nào thị trường chứng khoán Âu, Mỹ, Nhật sụp đổ, nhất là TTCK Wall Street điều chỉnh, hay trôi vào thị trường con Gấu đều thúc đẩy giá vàng tăng.

Hoặc như tôi hay phân tích trước đây, là bất cứ khi nào giá vàng bị tác động mạnh nhất, nó đều chi phối bởi yếu tố của các cơ quan thẩm định tài chính như Standard & Poor’s, Moody's, Fitch Ratings và AM Best, khi họ hạ thấp giá trị trái phiếu của các nước có một rổ tiền tệ EUR, JPY, GBP, CAD, CHF và SEK trong chỉ số DXY của đồng USD, hoặc một sự điều chỉnh của thị trường chứng khoán Mỹ gây ra, và vàng thường bật tăng mạnh mẽ mà không bị tác động yếu tố suy thoái toàn cầu, nếu thị trường chứng khoán tăng điểm phục hồi từ thị trường điều chỉnh hay từ lãnh thổ con Gấu tăng về thị trường con Bò, giới đầu tư bán tháo vàng mua cổ phiếu đẩy giá vàng xuống.

Một ví dụ về giá vằng bật tăng mạnh mẽ mà ít ai đoán ra. Chẳng hạn, vào ngày 18/4/2011, cơ quan thẩm định tín dụng Standard & Poor’s hạ thấp giá trị các tờ trái phiếu dài hạn của chính phủ Mỹ từ cấp AAA (ổn định) xuống AAA (negative: tiêu cực), đồng thời hạ thấp trái phiếu ngắn hạn của Mỹ xuống cấp "A-1+". Điều này khiến nhà đầu tư bán tháo trái phiếu dài hạn của Mỹ, đồng thời bán tháo các loại trái phiếu ngắn hạn các công ty Mỹ, kể cả hình thức bán tháo cổ phiếu. Khiến gia trái phiếu của Mỹ cắm đầu xuống đất và lợi suất trái phiếu tăng vọt lên trời. Điều này khiến vàng từ 1.486 USD một ounce thì đến ngày 28/4, tức 10 ngày sau đó, vàng vọt lên 1.566,40 USD một ounce vàng.

Đến ngày 5/08/2011, Standard & Poor’s tước mất điểm tín nhiệm ba chữ A hoa của Mỹ là từ AAA xuống còn AA+, việc này đã gây rúng động thị trường tài chính và chứng khoán Mỹ cũng như các thị trường khác trên thế giới. Trước ấy vàng chốt ở mức 1.661,80 $ một ounce vào ngày 4/8/20/11, thì đến ngày 5/9/2011, như đã nhắc, và vàng vọt lên trời 1.895,90 $ một ounce, là bởi vì các nhà đầu tư bán tháo trái phiếu và cổ phiếu Mỹ vì lo sợ đồng USD giảm giá và trái phiếu Mỹ thành "junk bonds", tức trái phiếu rác, và lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ vọt lên trời.

Đó là nguyên nhân gây ra giá vàng tăng mạnh, các tây đầu cơ vàng khi đó thiếu kinh nghiệm về phân tích tài chính mà cứ phân tích hiệu suất giá quá khứ và tín hiệu tăng giảm, cũng như khối lượng giao dịch vàng bằng phân tích kỹ thuật thì hầu như lỗ lã nặng nề. Nhiều tỷ phú $ bỗng chốc biến thành triệu phú $.

Về hồ sơ lý luận của nhiều nhà kinh tế cho rằng, khi sản lượng lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ xuống thấp (tức là họ lý luận tời lời thấp nên giới đầu tư bán tháo trái phiếu Mỹ để mua vàng). Đây là một lý luận phân tích có lẽ họ học hành tiến sĩ tài chính bên Liên Xô, Ba Lan, Bulgaria, Đông Đức, của các nước XHCN lạc hậu trước đây theo lối con buôn ở chợ là ai trả lãi cao thì ta cho vay, đi vay lãi cao thì chỉ có mất nợ.

Ở đây tôi nhắc lại là. Hãy thận trọng nhớ rằng, khi sản lượng, lợi suất trái phiếu xuống thấp hợp lý, điều này có nghĩa là thị trường và giới đầu tư có nhu cầu cao mua trái phiếu kho bạc Mỹ cũng như đồng USD vì họ thấy rằng trái phiếu và đồng USD Mỹ đang an toàn. Hiệu ứng ngược lại khi lợi suất trái phiếu Mỹ tăng vọt lên trời, tức là đầu tư vào trái phiếu Mỹ sẽ có tiền lời nhiều, nhưng rủi ro quá lớn, giới đầu tư thiếu tin tưởng sự phục hồi nền kinh tế Mỹ, thậm chí là một sự suy thoái kinh tế đe dọa, khiến nhu cầu yếu đối với trái phiếu kho bạc và đồng USD thấp, đồng USD sẽ mất giá.

Một ví dụ cụ thể, vào  vào tháng Giêng năm 2011 - Đồng USD suy yếu và giảm giá, sản lượng trái phiếu kho bạc 10 năm của Mỹ treo ở trên cao là 3,36%, và nó tiếp tục tăng lên 3,75% trong tháng 2/2011, giới đầu tư bắt đầu hốt hoảng bán tháo liên tục trái phiếu kho bạc Mỹ và đẩy giá vàng cứ thế tăng dần.

(*) Các phân tích gồm: Phương Thơ, Morgan Stanley (NYSE: MS), và chuyên viên phân tích rủi ro về quý kim Leo Larkin, thuộc tổ chức Standard & Poor’s.